Polonya seçimleri: Çıkış anketi sonuçlarına göre iktidardaki sağcı parti çoğunluğu kaybediyor

Kutuplaşan bir seçim süreci geçiren ülkede seçime katılım da 30 yıldan fazla bir zaman sonra en yüksek seviyeye çıktı.

Sonuçların doğru olması durumunda üç partinin koalisyon hükümetini kurması olası.

Jaroslaw Kaczynski’nin liderliğindeki PiS, iki dönemdir ülkeyi yönetiyordu.

İktidarı döneminde Avrupa Birliği ile ilişkileri zayıflayan PiS lideri, “partisinin başarısını başka bir dönem için sürdürüp sürdüremeyeceğini” bilmediğini söyledi.

66 yaşındaki Tusk ise başkent Varşova’da zafer mitingi havasında gerçekleştirdiği konuşmasında, “Polonya kazandı, demokrasi kazandı” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu kötü zamanların sonu. Bu PiS hükümetinin sonu.”

Tusk’ın seçmenleri çıkış anketlerinin yayımlanmasıyla birlikte büyük bir mutluluk yaşadı.

Seçim yetkilileri, 1989 yılında komünizmin çökmesinden bu yana ülkedeki en yüksek seçim katılımının yaşandığını belirtti.

Oylama, Pazar akşamı yerel saatle 21.00’de tamamlandı. Ancak Varşova ve Krakov’da 23.00’ten sonra bile seçmen kuyruklarının olduğu bildirildi.

Ipsos’un aktardığına göre, 18-29 yaş aralığındaki seçmenlerin oranı, 60 yaş ve üzerindekilerden daha fazlaydı.

PiS’in, Sejm olarak anılan 460 sandalyeli parlamentoda 200 milletvekiline sahip olması bekleniyor. Bu da çoğunluğu elde etmek için gereken 231 sandalyeden uzak. Seçimde 12 sandalye kazanan ve beklentilerin çok altında kaldığını kabul eden aşırı sağcı Konferasyon Partisi’nden de destek alması beklenmiyor.

Kaczynski seçim süresince rakibini Berlin ve Brüksel’in kuklası olarak gösterdi ve partisinin güçlü göçmen karşıtı politikalarını sürdürme sözü verdi.

Polonya’nın komünizmin çöküşünden bu yana çok kritik bir seçimle karşı karşıya olduğunu söyleyen Tusk, oylamanın ülkenin Avrupa Birliği’ndeki geleceği için de çok önemli olduğunu belirtti. 2007-2014 yılları arasında başbakanlık görevini üstlenmiş Tusk, Brüksel ile ilişkileri iyileştirmeyi ve PiS’in yargı reformları nedeniyle dondurulan 36 milyar euro değerindeki AB Covid pandemi fonlarını almayı vadetti.

PiS’in söz konusu yargı reformları, hükümet yanlısı hakimlerin üst mahkemelere yerleştirilmesiyle sonuçlanmıştı.

90 bin seçmene dayalı ilk çıkış anketi gerçekleşirse, Tusk’ın partisinin, merkez sağda yer alan Üçüncü Yol ve solcu Lewica (Sol Parti) ile geniş tabanlı bir koalisyon oluşturma şansı yüksek olacak.

Sandık çıkış anketlerinin açıklamasının öncesinde ise PiS içerisinde gergin bir bekleyiş hakimdi.

“Umudumuz var” açıklamasını yapan Kaczynski, “İktidarda da olsak, muhalefette de olsak, projemizi çeşitli yollarla sürdüreceğiz ve Polonya’nın ihanete uğramasına izin vermeyeceğiz” diye konuştu.

Çıkış anketlerine göre 2019’dan bu yana 35 sandalye kaybeden PiS seçmenleri ise, ellerindeki Polonya bayraklarıyla “Jaroslaw” diye tezahüratlarda bulundu.

BBC’ye konuşan bir parti sözcüsü, çıkış anketinin sadece bir tahmin olduğunu ve hala bir hükümet kurma umudu taşıdıklarını söyledi.

Pazar günü ülke genelinde sandık önlerinde büyük kalabalıklar oluştu.

Varşova’daki Stalinist Kültür Sarayı’nın mermer zeminli holünden başlayan seçmen kuyruğu dışarıdaki meydana kadar uzandı.

BBC’ye konuşan Agnes isimli bir PiS seçmeni, “Kampanya çok güçlü ve duygusaldı, bu yüzden bu kadar çok insan var” dedi.

Ülkenin sert bir seçim sürecine sahne olması, sandığa ilgiyi de artırdı. Seçim Komisyon Başkanı Sylwester Marciniak, basın toplantısında “Katılım rekorunu kırdığımız görünüyor” dedi.

Varşova kent merkezindeki pek çok seçmen, sandığa çocuklarıyla, hatta hayvanlarıyla gitti. Seçim yetkilileri ve güvenlik görevlileri ileri yaştaki insanlara oy kullanmada yardım etti.

Seçmenler, seçim sonuçlarından dolayı gerginliklerinden söz ederken, sürecin ülke geleceği için belirleyici olacağını söyledi.

Kim kazanırsa kazansın, Rusya’nın işgali karşısında, Polonya’nın Ukrayna’ya güçlü desteği muhtemelen değişmeyecek.

Ela isimli bir seçmen, “Yanı başımızda bir savaş var. Hükümetin bizi doğru yönde götüreceğinden ve Rusya’ya karşı daha dirençli olacağından emin olmalıyız” dedi.

Seçim, 30 binden fazla oy verme merkezinde yapıldı. Ülke, 600 binden fazla kayıtlı yurt dışı seçmene sahip. Polonya dışında uzun kuyruklar görüldü.

Londra’da oy kullanan Magdalena Bozek, “Yaşamım boyunca oy kullandığım en önemli seçim” ifadesini kullandı.

Bozek, “Bizim için, Avrupa yanlıları için oldukça zor geçen sekiz yıldı” dedi.

Sivil Koalisyon, 2021 yılında getirilen kürtaj yasağını da kaldırmayı taahhüt etti.